Zwichnięcie to określenie sytuacji, kiedy w wyniku przemieszczenia powierzchni stawowych kości tworzące staw tracą ze sobą styczność.

 Tego typu dolegliwość występuje 4-5 razy częściej u mężczyzn, niż u kobiet, a w przypadku młodych pacjentów zwichnięcie często powoduje oderwanie obrąbka panewki w strefie przednio-dolnej określanego jako uszkodzenie Bankarta. Jeśli zwichnięcie jest wynikiem poważnego urazu, podczas którego działają nagle duże siły, poza uszkodzeniami obrąbka nierzadko stwierdza się także uszkodzenia części kostnej panewki i głowy kości ramiennej nazywane uszkodzeniem Hill-Sachs, a także uszkodzenia chrząstki. U starszych pacjentów często występują dodatkowe uszkodzenia, do których należą uszkodzenie stożka rotatorów lub złamanie guzka większego kości ramiennej. U 85% osób, które doznały uszkodzenia obrąbka panewki, występują kolejne zwichnięcia spowodowane niestabilnością stawu nazywaną dawniej nawykowym zwichnięciem barku.

Metody leczenia niestabilności barku

Pierwsze zwichnięcie barku leczone jest metodami zachowawczymi. W takiej sytuacji konieczne jest jak najszybsze nastawienie barku – najlepiej w znieczuleniu ogólnym – a następnie unieruchomienie go i odpowiednio zaplanowana rehabilitacja. Kolejne zwichnięcia to objaw uszkodzenia obrąbka i niestabilności stawu, przy których operacja jest leczeniem z wyboru. Zabieg chirurgiczny ma na celu naprawę anatomiczną, czyli przymocowanie obrąbka panewki w jego naturalnym miejscu na panewce łopatki. Operacja wykonywana jest artroskopowo i w znieczuleniu ogólnym. Lekarz zazwyczaj wykonuje dwa niewielkie nacięcia w skórze w okolicy stawu, przez które wprowadza sondę zakończoną kamerą ze światłowodem oraz specjalne narzędzia artroskopowe, co pozwala potwierdzić uszkodzenie barku i skutecznie je naprawić. Podczas zabiegu lekarz przymocowuje oderwane elementy za pomocą implantów, czyli kotwic – ich liczba zależna jest od rozmiarów uszkodzenia. Ponieważ tego typu operacje są mało inwazyjne, pacjent już kilka godzin po artroskopii może wyjść ze szpitala do domu.

Zdarza się, że podczas artroskopii lekarz stwierdza nieodwracalne zniszczenie lub poważne uszkodzenie kostnego brzegu panewki. W takiej sytuacji pacjent kierowany jest na operację z otwarciem stawu. W jej trakcie wyrostek kruczy zostaje przeniesiony w miejscu ubytku przednio-dolnego kostnego brzegu panewki i wykonywana jest plastyka torebki stawowej.

Postępowanie po zabiegu

Po operacji staw pacjenta musi pozostać unieruchomiony w kamizelce ortopedycznej na okres 6 tygodni. Bardzo istotnym elementem rehabilitacji są odpowiednie ćwiczenia, które zazwyczaj chory zaczyna wykonywać już w dniu zabiegu. Podczas wypisu ze szpitala pacjent otrzymuje szczegółowe informacje dotyczące zalecanych ćwiczeń wraz ze zdjęciami ukazującymi prawidłowy sposób ich wykonywania oraz harmonogramem tego typu aktywności. Opisane wyżej metody leczenia zwichniętego barku pozwalają większości sportowców na powrót do uprawiania swojej dyscypliny sportowej.