Gangliony ręki

Gangliony ręki, inaczej torbiele galaretowate, są łagodnymi zmianami występującymi na przebiegu ścięgien mięśni oraz w okolicy stawów ręki. Gangliony powstają w wyniku uszkodzenia mechanicznego i rozwarstwienia pochewek ścięgnistych lub aparatu torebkowo-więzadłowego. Płyn przemieszcza się z jamy stawowej lub z wnętrza pochewki ścięgnistej tworząc uwypuklone zgrubienie wyczuwalne pod powierzchnią skóry. Objętość uwięźniętego w ganglionie płynu może ulegać zmianom w zależności od częstości ruchów wykonywanych ręką. Niektóre guzki mogą zwiększać swoje rozmiary, powodując dyskomfort w trakcie codziennych czynności, inne natomiast mogą samoistnie zanikać. Gangliony występują najczęściej po stronie grzbietowej ręki – w rzucie stawu promieniowo-nadgarstkowego lub stawu łódeczkowato-księżycowatego, choć mogą się ujawniać również na poziomie stawów palców ręki.

Z problemem tworzenia się ganglionów borykają się głównie kobiety w przedziale wiekowym 20-40 lat, osoby pracujące manualnie oraz sportowcy (gimnastycy, tenisiści). Do czynników ryzyka można zaliczyć zwiększoną wiotkość torebkowo-więzadłową, choroby zapalne układu ruchu, przebyte urazy oraz zabiegi operacyjne w obrębie stawu promieniowo-nadgarstkowego lub ręki. 

Diagnostyka w przypadku podejrzenia ganglionu

Badanie USG pozwala na ocenę lokalizacji i struktury niepokojących zmian, co ułatwia podjęcie decyzji co do dalszego postępowania. W razie występowania niespecyficznych dolegliwości, zaleca się wykonanie rezonansu magnetycznego oraz zdjęć rentgenowskich, by lepiej ocenić ewentualnie towarzyszące uszkodzenia tkanek oraz wykluczyć zmiany złośliwe atakujące układ ruchu. 

Leczenie

W przypadku postaci bezobjawowej ganglionu wystarczająca jest obserwacja. W razie pojawienia się dolegliwości bólowych lub zwiększania się wymiarów torbieli, ortopeda wykonuje zabieg aspiracji zawartości torbieli i ostrzykuje ganglion kortykosteroidem. Najlepiej, by zabiegi te były wykonywane pod kontrolą USG. W przypadku, gdy torbiel uciska na nerw lub naczynia krwionośne bądź powoduje znacznego stopnia ból podczas wykonywania ruchu, zmianę w całości wycina się chirurgicznie. 

Postępowanie po zabiegu wycięcia ganglionu

Po zabiegu usunięcia ganglionu może być konieczne krótkotrwałe zastosowanie szyny ograniczającej ruchy nadgarstka lub palca, zakładanej na noc. Najszybciej jak to możliwe wprowadza się ruchy zgięcia i wyprostu nadgarstka, stopniowo zwiększając zakres ruchu. Powrót do pełnej aktywności jest możliwy przeważnie po około 4-6 tygodni od zabiegu.