W zaawansowanych zmianach zwyrodnieniowych stawu biodrowego jedyną skuteczną metodą leczenia jest endoprotezoplastyka (alloplastyka) całkowita stawu. Jest jedno z częściej wykonywanych zabiegów operacyjnych w ortopedii.

Endoproteza biodra to zabieg, podczas, którego naturalny staw biodrowy zastąpiony zostaje sztucznym. Całkowita alloplastyka stawu biodrowego należy do najczęściej wykonywanych operacji z zakresu endoprotezoplastyki. Oprócz niej wyróżnić można także inne zabiegi przeprowadzane na tym stawie, jak alloplastyka połowiczna, kapoplastyka, czy alloplastyka z użyciem endoprotezy o krótkim trzpieniu.

Zwyrodnienie stawu biodrowego to najbardziej powszechna przyczyna wykonywania operacji. Zmiany zwyrodnieniowe mogą być pierwotne – mowa o nich kiedy przyczyn dolegliwości nie można jednoznacznie ustalić; albo wtórne, a więc spowodowane m. in. przez urazy, choroby reumatologiczne, endokrynologiczne i metaboliczne, czy zmiany wrodzone i rozwojowe. Zdarza się, że złamanie bliższej części kości udowej jest wskazaniem do pilnej operacji – w takich sytuacjach endoprotezoplastyka stawu biodrowego wykonywana jest niezwłocznie.

Istnieje wiele różnych modeli i typów endoprotez charakteryzujących się rozmaitą budową, kształtem, czy też materiałami z jakich zostały wykonane. Lekarz na podstawie badania klinicznego, a także badań obrazowych i warunków śródoperacyjnych podejmuje decyzję o wyborze konkretnej protezy. Niestety, idealny produkt tego typu nie istnieje, bo każdy model ma swoje wady i zalety. Możliwe jest jednak wykonanie indywidualnej protezy, np. w przypadku znacznych deformacji, a ponadto dostępne są też implanty rosnące dla dzieci czy rewizyjne wszczepiane po wcześniejszej alloplastyce.

Pacjenci, którzy podjęli decyzję o poddaniu się takiej operacji, powinni poszukać chirurga ortopedy ze sporym doświadczeniem w tej dziedzinie. Alloplastyka stawu biodrowego przeprowadzona w klinice specjalizującej się w tego typu zabiegach to najlepsza gwarancja powodzenia operacji. Aby zminimalizować dolegliwości bólowe podczas oczekiwania na zabieg można stosować niesteroidowe leki przeciwzapalne, dostawowe iniekcje lubrykantów, a także korzystać z zabiegów fizykoterapeutycznych.

Staw biodrowy i budowa implantu

Staw biodrowy jest stawem kulistym umożliwiającym ruch w wielu płaszczyznach, który łączy kość miedniczną z kością udową. Składa się on z panewki tworzonej przez kości miednicy oraz z głowy kości udowej. Stykające się powierzchnie kości pokrywa niezwykle śliska chrząstka, dzięki czemu ruch w stawie odbywa się bezboleśnie. Głowę kości udowej łączy z jej trzonem szyjka, a ponieważ miejsce to narażone jest na duże obciążenia, szyjka podatna jest na złamania.

Proteza stawu biodrowego zbudowana jest w sposób odpowiadający anatomii naturalnego stawu. Składa się ze sztucznej panewki, głowy i trzpienia. Zewnętrzna część panewki zrobiona z metalu kontaktuje się z kością, zaś wewnętrzna (metalowa, ceramiczna lub polietylenowa) tworzy wraz z głową sztuczny staw. Głowa endoprotezy pełni tę samą funkcję co głowa kości udowej; wykonuje się ją z metalu bądź ceramiki. Trzpień wytwarzany jest z metalu i zależnie od modelu może mieć różny kształt i wielkość.

Jak wygląda zabieg alloplastyki stawu biodrowego?

Operacja stawu biodrowego przebiega najczęściej w znieczuleniu ogólnym. Zależnie od preferencji personelu medycznego pacjent układany jest na zdrowym boku lub plecach. Alloplastyka biodra trwa przeważnie ok. 2 godzin. Po nacięciu skóry i uzyskaniu dostępu do kości lekarz odcina szyjkę kości udowej i usuwa ją wraz z głową kości udowej. Następnie do miednicy mocowana jest sztuczna panewka, a do kości udowej – trzpień. Na koniec chirurg sprawdza pole operacyjne i tamuje ewentualne krwawienia. Operacja biodra kończy się zamknięciem powłok. Bezpośrednio po zabiegu podawane są leki przeciwbólowe, a szwy zdejmowane są po ok. 10 – 12 dniach.

Powyższy opis przedstawia ogólny przebieg alloplastyki stawu biodrowego i zależnie od konkretnego przypadku może on ulegać modyfikacjom.

Komu zaleca się wszczepienie endoprotezy stawu biodrowego?

Wymiana stawu biodrowego na sztuczny jest dobrym rozwiązaniem w przypadku pacjentów cierpiących na chorobę zwyrodnieniową stawu, choroby reumatyczne, zmiany nowotworowe, wrodzone i rozwojowe, z martwicą głowy kości udowej i w niektórych złamaniach bliższego końca kości udowej. Przeciwwskazania do operacji stanowią m. in. zły ogólny stan zdrowia pacjenta, zaburzenia krzepnięcia, duża otyłość, choroba zakrzepowo-zatorowa czy rozległe żylaki nóg. Szczegółowych informacji na temat ewentualnych przeciwwskazań i przygotowania się do zabiegu udzieli ortopeda.

Endoproteza stawu biodrowego – rehabilitacja

Rehabilitacja po endoprotezie stawu biodrowego polega na stopniowym powrocie pacjenta do dawnej aktywności i w większości przypadków nie wymaga specjalnych działań. Ważne jest jednak, aby osoba po takiej operacji wiedziała w jaki sposób wykonywać codzienne czynności bez szkody dla protezy. Najbezpieczniej jest więc poprosić rehabilitanta lub lekarza o zademonstrowanie jak należy chodzić, siadać, czy wstawać i przećwiczyć każdą z tych czynności pod okiem specjalisty.

Endoproteza stawu biodrowego prywatnie – cena

Cena endoprotezy biodra zależy od wielu czynników, to zabieg zalecany przy różnych dolegliwościach związanych z tym stawem. Koszt operacji i rehabilitacji wynosi od kilku do ponad 20 tys. zł.